Opinie: "Over mijn discussie met Jong VLD Hasselt in de marge van de nationale betoging"

Jullie lazen het ongetwijfeld al in de kranten... Gisteren vond de grootste vakbondsbetoging in 28 jaar plaats. 120.000 vreedzame betogers trokken door de straten van Brussel. Daarnaast was er ook een kleine groep die de boel ernstig kwam verzieken. De politie moest ingrijpen en moest 30 amokmakers arresteren. Jong VLD Hasselt grijpt deze arrestaties aan om de rol van de vakbond in vraag te stellen. Jongsocialist Tim Briers reageert.

 

Het zal u niet ontgaan zijn: op de nationale betoging van gisteren heeft een groep heethoofden stevig keet geschopt. De jongens en meisjes van Jong VLD Hasselt, voor wie “Daens” zich laat bekijken als een pornofilm en die liever vandaag dan morgen zouden willen terugkeren naar de tijd waarin het arbeiders verboden was om zich te verenigen, grepen dezelfde dag nog tamelijk voorspelbaar dat spijtige incident aan om eens te meer de rol van de vakbonden ter discussie te stellen (De originele post vind je hier terug.). Die laatsten zouden volgens Jong VLD Hasselt rechtspersoonlijkheid moeten krijgen en zelfs aansprakelijk gesteld moeten kunnen worden voor de schade aangericht door de heethoofden.

Over dat laatste punt ben ik op Facebook met de jonge Hasseltse liberalen het debat aangegaan. En hoewel zij doorgaans waarschijnlijk graag, bij voorkeur bij een glaasje cava, het hoge woord voeren over de vrije meningsuiting, hebben ze (na de discussie, al zeg ik het zelf, op intellectuele knock-out te hebben verloren) mijn reacties doodleuk verwijderd. Dat is uiteraard niet verboden, maar dergelijke private censuur is naast ideologisch inconsequent toch ook vooral bijzonder kinderachtig. Omdat de waarheid niettemin meer rechten heeft dan werknemers volgens de Hasseltse Jong VLD’ers zouden mogen hebben, formuleer ik dan maar hier nogmaals waarom hun standpunt over de civiele aansprakelijkheid van de vakbonden juridische kletskoek is.

De Hasseltse jongliberalen stellen dus dat de vakbonden burgerrechtelijk aansprakelijk zouden moeten zijn voor alle schade aangericht door de deelnemers aan een betoging. Dat is volgens hen logisch: elke organisator van een evenement draagt toch dergelijke verantwoordelijkheid, niet?

Laten we om te beginnen veronderstellen dat vakbonden rechtspersoonlijkheid zouden hebben (quod non).

Allereerst is het al kunstmatig om de vakbonden af te schilderen als de “organisatoren” van de betoging van donderdag. Net zoals het idioot is om het leiden van een land te vergelijken met het runnen van een gezin (Dat lees je hier.), valt het oproepen tot betogen onmogelijk te vergelijken met het organiseren van een fuifje. Bovendien heeft een commercieel evenement doorgaans een duidelijk te identificeren organisator. Kunt u alle organisaties opsommen die hun leden en sympathisanten hebben opgeroepen om in Brussel te gaan betogen? Daarnaast hebben ook opiniemakers en andere publieke personen opgeroepen om aan de betoging deel te nemen. Moeten we al die organisaties en personen dan als organisatoren beschouwen? Is misschien zelfs ook iemand met veel volgers die op Twitter steun heeft betuigd aan het protest een organisator? Kortom, de gelijkstelling van “de” vakbond (ik ga voor het gemak mee in de simplismen van de Hasseltse Jong VLD en zie hierna de veelheid aan vakbewegingen en hun complexe onderverdelingen maar over het hoofd) met de organisator van een evenement is zonder meer artificieel en misleidend.

Maar goed, laten we dan stellen dat bij een betoging de vakbond inderdaad valt gelijk te stellen met de organisator van een evenement. Sinds wanneer is dergelijke organisator aansprakelijk voor om het even welke schade die om het even welke aanwezige aanricht? Als ik als bezoeker op Pukkelpop willekeurig mensen op hun gezicht begin te slaan, is Chokri daarvoor dan aansprakelijk?

Uiteraard moet elke betoger die zich donderdag misdragen heeft daarvan de consequenties dragen, de schade vergoeden en eventueel gestraft kunnen worden. Maar stél dat de vakbond rechtpersoonlijkheid zou hebben en stél dat de vakbond als organisator van het protest kan worden beschouwd, is ze in die hypothese dan aansprakelijk voor het doen en laten van alle deelnemers, los van enige fout of toch minstens een nalaten van haar kant? Naar mijn weten is een organisatie maar buitencontractueel aansprakelijk wanneer een fout kan bewezen worden van haarzelf of van haar medewerkers. Slechts in een aantal wettelijk omschreven gevallen, zoals bij brand en ontploffing, is een organisatie objectief aansprakelijk, d.w.z. zonder dat een bewijs van fout is vereist. Het houdt duidelijk geen steek om alle demonstranten van donderdag juridisch als medewerkers van de vakbond te beschouwen. Heeft de vakbond hier dan een fout gemaakt? Zou Jong VLD Hasselt vooraleer verder met de beschuldigende vinger te wijzen, concreet kunnen aantonen hoe de vakbond schuld heeft aan de ontsporing van het protest? En neen, “door op te roepen tot de betoging” is geen correct antwoord op die vraag: de uitoefening van een democratisch basisrecht kan immers nooit an sich een burgerrechtelijke fout uitmaken.

Overigens vind ik het goed dat een organisatie niet aansprakelijk kan worden gesteld voor het doen en laten van elke gek die op haar evenement rondloopt. Het tegendeel zou immers (ik ga even de taal van de jonge liberalen spreken) een gigantische rem op het ondernemerschap zijn. Wie zou er bij een onbeperkte objectieve aansprakelijkheid nog zo gek zijn om zelfs maar het kleinste evenementje op poten te zetten?

Maar stel dus dat vakbond rechtpersoonlijkheid zou hebben, dat zij door op te roepen tot protest als organisator van de manifestatie zou kunnen worden beschouwd en dat zij in die hoedanigheid zou moeten opdraaien voor alle schade die eender welke protestant donderdag in Brussel heeft aangericht. Stel u zo’n samenleving voor. Als al wie oproept  tot betoging daardoor automatisch juridisch aansprakelijk zou zijn voor het gedrag van iedere demonstrant, wie gaat er dan nog de moed hebben om de lont in het kruitvat van noodzakelijk protest te steken? Consequent doorgetrokken leidt het standpunt van Jong VLD Hasselt ertoe dat de ouders van de door Dutroux ontvoerde en vermoorde kinderen aansprakelijk zouden zijn geweest indien iemand tijdens de Witte Mars schade zou hebben aangericht. Welke gezonde geest wil in zo’n maatschappij leven? Jong VLD Hasselt pleit dus voor een de facto afschaffing van het recht op protest en voor een stevige inperking van het recht op vrije meningsuiting. Voor liberalen vind ik dat eerlijk gezegd straf.

De jongens en meisjes van Jong VLD Hasselt hebben, als dat de wereld is waarin zij wensen te leven, uiteraard het volste recht om zulke draconische hervormingen te bepleiten. Maar dat ze dan ook stoer genoeg zijn om een intellectueel eerlijk debat hierover aan te gaan, en niet als kleine kinderen reacties gaan zitten te verwijderen. Een open en beschaafde discussie durven te voeren, dat maakt immers deel uit van een volwaardige democratie. Net als het recht om te demonstreren.

  

Meer Tim? http://timbriers.tumblr.com/ De originele tekst verscheen ook hier.